'Vũ khí tài chính' đắc lực của Nga

Các biện pháp trừng phạt của phương Tây đã phá vỡ gần như mọi bộ phận trong hệ thống tài chính Nga, nhưng có một ngoại lệ lớn, đó là mạng lưới thanh toán nội địa.

Trong khi nhiều người coi việc những “gã khổng lồ” như Visa và Mastercard rút lui khỏi Nga là một biện pháp trừng phạt nghiêm trọng, thực tế cho thấy điều này không mang lại nhiều thay đổi. Hệ thống thanh toán nội địa của Nga vẫn đang hoạt động trơn tru.

Wall Street Journal nhận định khả năng phục hồi của hệ thống thanh toán Nga là "một chiến thắng hiếm hoi" của Moscow trong cuộc đối đầu với phương Tây.

Vào cuối năm 2020, Nga có khoảng 197 triệu thẻ Mastercard và Visa, theo Nilson Report. Tuy nhiên, những chiếc thẻ này không xử lý các khoản thanh toán ở Nga dựa trên mạng lưới của Mỹ. Thay vào đó, trong nhiều năm, Moscow đã sử dụng một hệ thống “cây nhà lá vườn” do ngân hàng trung ương giám sát.

Tổ chức thanh toán quốc gia Liên bang Nga (NSPK) điều hành toàn bộ giao dịch thẻ ở Nga, ngay cả đối với thẻ của Visa và Mastercard. Hệ thống này là một phần trong nỗ lực kéo dài 8 năm của Moscow nhằm bảo vệ nền kinh tế Nga khỏi áp lực tài chính của phương Tây.

Điện Kremlin cũng đã tích cực quảng bá cho thẻ thanh toán riêng MIR, được xây dựng trên cơ sở hạ tầng của NSPK. Theo đó, hơn 100 triệu thẻ MIR đã được phát hành kể từ khi ra mắt vào năm 2015.

“Chúng tôi đã đảm bảo được an ninh quốc gia trong lĩnh vực thanh toán”, bà Alma Obayeva, người đứng đầu Hội đồng Thanh toán Quốc gia Nga, cho biết.

Trong một cuộc gọi vào tháng 2 để thảo luận về các lệnh trừng phạt Nga, giám đốc điều hành của Visa, Mastercard và các công ty thanh toán khác cũng đã nói với các quan chức Bộ Tài chính rằng việc cấm các mạng của Mỹ xử lý giao dịch ngân hàng của Nga sẽ không gây ra nhiều khó khăn.

Các biện pháp trừng phạt sẽ chỉ đơn giản là thúc đẩy MIR thực hiện nhiều giao dịch hơn, một nguồn thạo tin cho biết. Đại diện của Visa và Mastercard từ chối bình luận.

Tuy nhiên, sự rút lui của Visa và Mastercard vẫn ảnh hưởng đến người dân Nga. Trong nhiều trường hợp, thẻ của họ không hoạt động ở nước ngoài.

Mạng lưới của MIR chỉ mở rộng đến một số quốc gia nhỏ ngoài Nga, hầu hết là các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ. Trong những ngày gần đây, các quan chức Nga đã đàm phán để mở rộng mạng lưới thanh toán sang Venezuela và Iran, nhưng chưa có kết quả, theo hãng thông tấn nhà nước TASS.

Một số ngân hàng Nga cũng đang liên hệ với UnionPay của Trung Quốc, để khách hàng của họ có thể sử dụng thẻ rộng rãi hơn.

Việc phát hành thẻ MIR đã bùng nổ trong những tuần gần đây, sau khi các thẻ nước ngoài rút lui khỏi Nga. Ngân hàng Rosbank cho biết trong 3 tháng đầu năm, nhu cầu thẻ ghi nợ đã tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm 2021.

“Có một nhu cầu khổng lồ, một hàng dài chờ đợi thẻ MIR", bà Obayeva nói.